W poniedziałek,2 września kiedy dzieci wyruszyły do szkoły po wakacyjnej przerwie, my wyruszyliśmy na kolejną wyprawę – przed nami Suwalszczyzan. Zaczynamy od Sejn. Legenda mówi, że Sejny to jedna z  najstarszych  osad na Suwalszczyźnie.  Podobno król Władysław Jagiełło po zwycięskich walkach z Krzyżakami przydzielił  kawałek  puszczy trzem rycerzom, którzy po trudach służby chcieli gdzieś w odosobnieniu dożyć swych dni Przybyli i założyli  osadę, którą  nazwali „Sieniai” – Starcy. My zwiedzamy monumentalną, barokową Bazylikę NMP z cudowną figurką Matki Boskiej Sejneńskiej / Madonna z Sejn to arcydzieło sztuki gotyckiej, które należy do pierwszej klasy zabytków! W całej Europie zachowały się tylko 4 podobne dzieła/ 

Z Sejn jedziemy w kierunku Wigierskiego Parku Narodowego, do dawnego Klasztoru Kamedułów nad jeziorem Wigry Na usypanym przez zakonników wzgórzu znajdują się zabytkowe budynki poklasztorne usadowione na dwóch tarasach, otoczone solidnym murem. Wszystko robi niesamowite wrażenie ; kościół, wieża zegarowa, eremy, figury zakonników . I tu po raz kolejny wchodzimy na Szlak Papieski , bo i tu w czerwcu 1999 roku wypoczywał nasz papież Jan Paweł II – zwiedzamy apartamenty papieskie, a wcześniej kościół i krypty. Zbliża się pora obiadowa, a więc i czas na kolejne regionalne przysmaki . W Jeleniewie mamy chwilę przerwy i tu poznajemy kolejne dania, a więc kiszka ziemniaczana, babka ziemniaczana, kartacze a z tych słodkich – sękacze i mrowisko. Po sytym, jak zwykle posiłku ruszamy w dalszą trasę.
Przed nami Smolniki na terenie Suwalskiego Parku Krajobrazowego, a tu mamy punkt widokowy „U Pana Tadeusza” z widokiem na Cisową Górę i piękne jeziora. Unikalny krajobraz, który został wykorzystany przy realizacji filmów; „Pan Tadeusz” Andrzeja Wajdy i „Dolina Issy” Tadeusza Konwickiego. Ruszamy dalej, przed nami Suwałki – miasto zwane polskim biegunem zimna, miasto w którym urodziła się m.in. Maria Konopnicka i i reżyser Andrzej Wajda. Spacerujemy po tym urokliwym miejscu, na deptaku spotykamy „zaklętych w figury” bluesmanów, przy pomniku Marii Konopnickiej recytujemy poezje, a czas płynie, płynie. Zwiedzamy i czas wracać – jutro też jest dzień, który stawia nam kolejne wyzwania.

Wtorek to dzień filmowy : I seans przedpołudniowy to film „Mój rower” Piotra Trzaskalskiego kręcony w naszym ośrodku. Bezbłędnie rozpoznajemy miejsca przedstawiane w filmie. II seans – popołudniowy to film „Wilno”, który jeszcze raz pokazał nam to, co wcześniej sami zwiedziliśmy.
Nadeszła środa 4 września i wyruszyliśmy na Szlak Tatarski. Zaczęliśmy os Supraśla i zwiedzania Muzeum Ikon – ciekawego, interaktywnego muzeum prezentującego sztukę sakralną prawosławia . Krótki spacer po kolejnym „filmowy miasteczku” znanym z filmu „U Pana Boga za Piecem” czy też z serialu telewizyjnego „Blondynka” Jedziemy przez Krynki – miasteczko z największym w Polsce rondem, do którego dochodzi 12 ulic. Kierujemy się na Kruszyniany  małą wioskę ukrytą przed światem, leżącą blisko Puszczy Knyszyńskiej. Od granicy z Białorusią dzielą ją 3 kilometry

 Kruszyniany to wieś tatarska na Podlasiu. Tatarzy zamieszkiwali na terenach Polski i Litwy. Już w XV wieku Osiedlili się w okolicach Wilna, Grodna, Kowna i Trok oraz na Suwalszczyźnie. Nazywano ich Muślinami lub  Lipkami Tatarzy na ziemiach polskich i litewskich otrzymali bardzo dużo przywilejów, co umożliwiło im zachowanie swojej autonomii, tradycji i zwyczajów oraz muzułmańskiej religii. Wielu Tatarów należało do rodów arystokratycznych. Zachowali na przestrzeni lat i różnych wydarzeń historycznych swoją odrębność wyznaniową, obyczaje, pochodzenie i kultywowanie tradycji. Tatarzy w Kruszynianach żyją od 1679 roku. Ziemie te otrzymali od króla Jana III Sobieskiego.. My dzisiaj mogliśmy gościć u nich posłuchać ich historii, Zaczęliśmy od Tatarskiej Jurty, którą prowadzi pani Dżenneta Bogdanowicz – tatarka, która do Kruszynian dawno temu powróciła i tchnęła tatarskiego ducha w rozwój wsi. W trakcie tradycyjnego tatarskiego posiłku wysłuchaliśmy opowieści pani Dżannety o tatarskich obyczajach, o kulturze i kuchni tatarskiej. Wszystkim bardzo smakowała szczególnie zupa łapsza, ale i pilaw – potrawa z ryżu z jarzynami i mięsem z indyka, do tego tatarska ziołowa,aromatyczna, pyszna i gorąca herbata. Potem tatarska kawa i czakczaki – słodki deser. Z lekka rozleniwieni po doskonałym posiłku spacerkiem przeszliśmy do meczetu Meczet został zbudowany w XIII wieku. Budynek jest skromny, bez minaretu, na wieżyczkach znajdują się symboliczne półksiężyce. To tutaj Tatarzy modlą się na co dzień.  Do tego meczetu zjeżdżają też Tatarzy z całego świata.  Rodowity Tatar Dżemil Gembicki opowiada o tatarskich zwyczajach, o modlitwach, o tatarskiej codzienności, o sposobie obchodzenia świąt, o tatarskim życiu. Opowieściom Dżemila towarzyszy humor i anegdoty. Po wizycie w meczecie udajemy się z Dżemilem na mizar – cmentarz który znajduje się obok meczetu. Jest to jeden z trzech cmentarzy tatarskich, które są w naszym kraju. Dzieli się na część ze starymi nagrobkami i część z nowszymi. Mizar powstał tutaj również w XVIII wieku. Na nagrobkach są typowe tatarskie imiona. Z żalem wyjeżdżamy z tego bardzo przyjaznego miejsca, ale przed nami jeszcze Sokółka i kolejny „filmowy kościół” no i Suchowola – miasteczko, które uznane zostało za geograficzne Centrum Europy. Sporo atrakcji i wrażeń jak na jeden, długi dzień. Wracamy do ośrodka. Do tej pory pogoda nam sprzyjała, pozostała nam jeszcze jedna wyprawa, która ma sens tylko przy słonecznej pogodzie. Synoptycy lekko nas straszą deszczem, a więc na czwartek zaplanowaliśmy spływ Czarną Hańczą, a potem niech pada skoro musi, deszcz potrzebny, ale na naszej wycieczce – niekoniecznie. g.k. cdn